Arnavut  hükümet kurumlarına dini inanç haklarını korumaları için bir çağrı

25 Nisan  2009

 Arnavut İnsan Hakları Grubu, bir grup Müslüman organizasyon  ve Arnavutluk’ta insan hakları alanında faaliyet gösteren diğer Sivil  Toplum Kuruluşları İslami başörtüleri nedeniyle okullarından  uzaklaştırılan Florida Kola ve Artenisa Neziri isimli Burelli iki  Müslüman’ın durumu sebebiyle endişelendi.  Bizim endişemiz eğitim  kurumlarından ve ülkenin kamu yönetimi yandaşlarının Müslüman inancından  kaynaklanan sakalları, başörtüleri veya diğer dini kıyafetleri sebebiyle  ihraç edilmelerinin sıradan bir olay haline gelmesi nedeniyle artıyor.  Bir kaç olay zikredelim; Tiran’daki Yabancı Diller Yüksekokulundan 9 ay  evvel atılan iki öğrenci olayı ve yine Laprake, Tiran’daki okullarından  aynı sebeple birkaç ay evvel atılan Gentiana ve Marsele Hasani kardeşler  vakası.

  Bu olaylar medyada tartışma konusu olsa bile – kamu oyu genellikle  devlet eğitim sistemi yoluyla eğitim almak isteyen inançlı öğrencileri  destekler ve sempati duyar haldedir-  okul yönetimi dik kafalı tutumunu  devam ettirdi ve kendilerini okulun ‘dini semboller’ giymeye izin  vermeyen kuralları ile haklı çıkarmaya çalıştı.

 Burada iki öğrencinin başörtüsü ve sakal sebebiyle okuldan  uzaklaştırıldığı Durres Üniversitesi örneğinden bahsetmek de önemlidir.  Bu olay bir medya coşkunluğuna sebep oldu ve rektör kamuoyundan gelen  baskı ve kamuoyunun öğrencilerin devlet üniversitesinde eşit ve engelsiz  eğitim haklarını desteklemesinden sonra geri adım atmak zorunda  kalmıştı.

 AHRG ve deklarasyona imza koyan diğer organizasyonlar  herkese, din ve vicdan hürriyetinin Arnavutluk Cumhuriyeti Anayasasının  koruması altında olduğunu hatırlatma ihtiyacı duyar. Anayasanın  24/2.maddesi:

 “Herkes dinini ve inançlarını serbest olarak  seçme ve değiştirme hürriyetine sahip olduğu gibi kişisel veya toplu  olarak kamusal veya özel hayatında mezhebinde,eğitimde ibadet veya dini  ritüellerinde serbesttir.”

Arnavut mevzuatında, çağdaş medeni toplumun sütunlarından  biri olan temel insan hak ve özgürlüklerini tanımaya ve garanti almaya  özellikle önem verilir.

Arnavutluk 14 Aralık 1955’ten beri Birleşmiş Milletler  üyesidir ve bu organizasyonun insan haklarını koruma ile ilgili bütün  temel şartlarını onaylamış haldedir. Bunlardan bazıları şunlardır: İnsan  Hakları Evrensel Bildirgesi, 1948 (1955’te katılındı); Irkçılığın Tüm  Şekillerinin Ortadan Kaldırılması İçin Uluslararası Sözleşme, 1969  (1994’te katılındı); Uluslararası Medeni ve Politik Haklar Sözleşmesi,  1966 (1991’de katılındı); Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Tüm Şekillerinin  Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi, 1989 (1996’da katılındı).

Arnavutluk AGİT üyesidir ve  AGİT’in, Helsinki Konferansı  Sonuç Akdi (1975); Kopenhag Deklarasyonu (1990) gibi tüm sözleşmelerini  onaylamıştır. Arnavutluk 3 Temmuz 1995’ten bu yana Avrupa Konseyi  üyesidir ve Temel İnsan Haklarını Koruma Sözleşmesi (1951), Ulusal  Azınlıkları Korumak için Çatı Sözleşmesi gibi bazı önemli dokümanları  imzalamıştır. Tüm bu sözleşmeler özgürce ve engellenmeden dini açıklama  hakkını ve kadınların haklarını garanti ederler.

Arnavut Anayasasının 122/2.maddesinden bahsetmek önemlidir:

“Kanunen onaylanmış bir uluslararası anlaşma, onunla  uyuşmadığı takdirde, ülke kanunlarının üzerinde bir etkiye sahiptir.”

Yukarıda zikredilen argümanlar temelinde okulun, üniversite  akademik konseyinin veya bir eğitim bölümünün ülkenin temel kanunları  üzerinde güç sağlayan idare kuralı koyması tamamen saçmadır.

Bu durum, ‘başörtüsü veya diğer dini semboller kullanan  kızlar okullara kabul edilmeyecek’ ve “okul sekülerdir ve dini kanaat ve  inançlarına rağmen eşit olması gereken tüm öğrencilere aittir’ şeklinde  resmi açıklama yapan  Eğitim ve Bilim Bakanı tarafından daha da  kötüleştirildi.

Tümüyle açıktır ki, herhangi bir dinin inananlarının  bulunuşu Arnavut okulunun ülkemizin tarihi boyunca sağlamlaştırılan  seküler niteliğine bir etki etmeyecektir ve böylece onun için gerçek bir  tehdit olamayacaktır. Bu, ülkemizde üç büyük dinin bulunmasıyla ve  bunların hiçbirinin eğitim sistemini kontrol altına alma imkanının  olmamasıyla garanti ediliyor.

Biz inanıyoruz ki, Müslümanların devlet eğitim sistemi  yoluyla eğitim alırken (inançlarını) uygulama isteği  Arnavut toplumunda  eşit hakların verilmesinde son derece olumlu bir faktör olarak kabul  edilebilir.

İslam dini takipçilerinin marjinalize edilmesi, haksız ve  gerekçesiz olarak atılması veya yaftalanması ülkemiz için iyi olmaz.  Arnavutluk ve komşu ülkelerin Müslümanları tüm milletlerin Avrupa –  Atlantik entegrasyonu isteğine katıldılar. Şimdi, Avrupa Birliği ile  MSA’nın imzalanması ve Arnavutluk Cumhuriyetinin NATO’ya dahil olmasıyla  onlar, Amerika, İngiltere ve diğer demokratik Avrupa ülkelerindeki  gibi  Arnavut devletinin tüm kurumlarında eğitim alma ve kendini geliştirme  hakkına sahip olacakları ve şimdiye kadar acı çektikleri gibi artık  devlet sisteminden atılmayacakları umuduyla doludurlar.

Açıklamayı imzalayan sivil toplum örgütleri Arnavutluk  Cumhurbaşkanından, Anayasa’nın garantörü olarak, milli hiyerarşide en  önemli yer tutan dini inanç hakkının korunmasını emreden yasal  dokümanları garanti etmesini isterler. Yine biz, Parlamento Sözcüsü  Bayan’dan ve hükümetin yönetim sorumluluğu sebebiyle Başbakandan  endişelerimizi ciddiye almalarını ve Arnavut toplumundaki bu bariz  probleme gereken önemi vermelerini, böylece Arnavutluk’taki dini inanç  özgürlüğünü tehdit edecek başkaca olaylara izin vermemelerini isteriz. 

1 – Arnavutluk İnsan Hakları Grubu

2 – Arnavutluk Müslüman Forum

3 – Arnavutluk İslami Düşünce ve Medeniyet  Enstitüsü

4 – İslam Avrupa İlişkilerinde Arnavutluk Konseyi

5 – Işık Kültür Kulübü

6 – New York ve New Jersey Arnavut İslami Merkezi

7 – Uluslar arası İlişkiler Merkezi

8 – Erasmus Dini Eğitimler Merkezi

9 – Medyada Kadınlar Derneği

10 – Anlayış ve Barış İçin Bilgi Derneği

11 – Hayatın Amacı Derneği

12 – İslami Yardım Derneği – İşkodra

13 – Kültürel Entelektüel İslam Derneği - İşkodra

14 – Geleceğin Gençliği Kültür Derneği

15 – Merhamet Eli Kültür Derneği

16 – Kadın Kültür Derneği

17 – Barış, İlerleme ve Uyum Kültür Derneği

18 – Gelenek Kültür Derneği

19 – Visare Kültür Derneği

20 – Kaynak Kültür ve Yardım Derneği

21 – Hayatın Özü Kültür Derneği

22 – Arnavut Kadının Sesi Derneği